Pargalı İbrahim Neden Öldürüldü; Pargalı İbrahim Paşa’nın Ölümü

Tarihte ilk kez serasker sultan unvanını alan, Kanuni Sultan Süleyman’ın sağ kolu, henüz 28 yaşındayken sadrazam olmayı başarmış olan Pargalı İbrahim Paşa’nın akıbeti nasıl olmuştur?

Kanuni Sultan Süleyman ile aralarındaki müthiş arkadaşlığa rağmen Pargalı İbrahim Paşa henüz 43 yaşındayken Kanuni tarafından boğdurularak öldürülmüştür. bu idamın kesin sebebi bilinmemekle birlikte tek bir sebebe bağlanmamakta ve çeşitli sebepler sunulmaktadır.

Kanuni Sultan Süleyman’ın Pargalı İbrahim Paşa’yı neden öldürttüğü ile ilgili tarihçilerin söylediklerine bir bakalım;

özellikle Muhteşem Yüzyıl dizisini izleyen hemen hemen herkes Pargalı İbrahim’in öldürülme sebebini Hürrem Sultan’a bağlayabilir. Zira aralarındaki çekişmenin ne kadar çetin olduğu bilinmektedir. özellikle Pargalı İbrahim’in, Hürrem’in oğullarından ziyade şehzade Mustafa’yı desteklemesi Hürrem Sultan’ın Pargalı’ya bilenmesinde etkili olmuştur. ancak pargalı’nın idamını yalnızca bu sebebe bağlamak doğru değildir. Hürrem Sultan faktörü olsa olsa sebeplerden yalnızca bir tanesi olabilir.

henüz 28 yaşındayken Osmanlı İmparatorluğu’nda padişahtan sonraki en yetkili kişi yani sadrazam unvanını alan Pargalı İbrahim Paşa’nın güçlendikçe gözlerini iktidar hırsını bürüdüğü ve zafer sarhoşluğu içine girdiği kimi tarihçiler tarafından belirtilmektedir. nitekim Ord. Prof. Dr. İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın aktardığı bilgiye göre Sadrazam İbrahim Paşa, Kral Ferdinand’ın elçisine şunları söylemiştir;

“Bu büyük devleti idare eden benim. Her ne yaparsam yapılmış olarak kalır. Nitekim bütün kudret benim ellerimdedir. Bürokrasiyi ben düzenler, eyaletleri ben takip ederim. Verdiğim kararın reddi yoktur. Muhteşem Süleyman bile, bir karar vereceği zaman ben onaylamasam kararsız kalır.  Çünkü barış da savaş da, erk de kuvvet de benim elimdedir”

bu sözler İbrahim Paşa’nın elinde bulundurduğu siyasi gücün etkisiyle nasıl hırslandığını ortaya koyar niteliktedir.

-İbrahim Paşa’nın Sultan Süleyman’ı aşağılamak maksadıyla “Türk” kelimesiyle hitap ettiği de söylenmekte ve bunun da idamında rolü olduğu belirtilmektedir. ancak kuvvetli bir ihtimal olmaktan çok uzak.

-Tarihçi-yazar Yavuz Bahadıroğlu ise Pargalı İbrahim’in gizlice eski dinini yaşadığını, namaz kılmadığını ve Kuran’ı ayakta okuduğunu belirterek dini yaşayışıyla ilgili bu kusurlarının da idamında etkili olduğunu belirtmektedir.

-ayrıca  eşiyle ilgilenmediği, bazı cinayetleri sakladığı ve Doğu seferleri sırasında boş yere harcamalar yaptığı söylentileri de idamını hazırlayan nedenler arasında gösterilmektedir.

ancak tüm bu saydıklarımız içinde idama götüren en kuvvetli ihtimal Pargalı’nın iktidar hırsı olsa gerek. Osmanlı İmparatorluğu’na çok büyük ve önemli hizmetlerde bulunan Pargalı İbrahim bu hizmetlerinin karşılığını almış olsa da bu güç onun ölümüne sebep olmuştur.

Pargalı İbrahim’in hırsından kaygılanan Kanuni Sultan Süleyman, İbrahim Paşa’yı 1536 yılının 15 Mart akşamı iftar için saraya çağırmış, iftardan sonra ise dört dilsiz cellat tarafından boğularak öldürülmüştür. makbul lakaplı ibrahim paşa ölümünün ardından maktul ibrahim olarak anılmaya başlamıştır.