Bilgi Birikimi

Sadabat Paktı Nedir? Sadabat Paktı’na Hangi Devletler Katılmıştır?

Sadabat Paktı 8 Temmuz 1937 tarihinde Türkiye, İran, Irak ve Afganistan’ın Tahran’da bir araya gelerek oluşturdukları pakttır. Türkiye 1934 yılında Yugoslavya, Yunanistan ve Romanya devletleriyle Balkan Antantı’nı imzalayarak (Balkan Antantı ile ilgili bilgi için http://bilgibirikimi.net/2012/03/18/balkan-antanti-nedir-balkan-antantina-katilan-devletler-hangileridir/) özellikle İtalya gibi yayılmacı politika içinde olan devletlere karşı batı sınırlarını güvence altına almış, aynı zamanda dünya barışına katkıda bulunmak istediğini bu yolla ispatlamıştı.

Balkan Paktı’na ek olarak doğu sınırlarının da güvence altına alınma gereği doğmuştu. yine İtalya’nın Akdeniz ve Ortadoğu’ya yönelik saldırgan tutumu nedeniyle Türkiye, İran, Irak ve Afganistan Sadabat Paktı dediğimiz saldırmazlık paktını imzaladılar. Sadabat Paktı’yla bu devletler birbirlerinin sınırlarına saygı göstermeyi, birbirlerine saldırmamayı ve iç işlerine karışmamayı garanti ediyordu.

Ancak Sadabat Paktı’yla ilgili bilinmesi gereken önemli bir nokta daha var; bu paktın imzalanmasının en önemli nedeni Türkiye-İran-Irak bölgelerinde Kürt aşiretlerinin büyük isyanlarıdır.  Paktın 7. maddesinde şöyle bir ibare vardır: “Bağıtlı taraflardan her biri, kendi sınırları içinde diğer bağıtlı tarafların kurumlarını yıkmak, düzen ve güvenliğini sarsmak veya politik rejimini bozmak amacıyla silahlı çeteler, birlikler veya örgütlerin kurulmasını ve eyleme geçmelerini engellemeyi yükümlenir.”

II. Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle tıpkı Balkan Antantı gibi Sadabat Paktı da işlevini yitirerek varlığını devam ettirememişse de 7. madde anlaşmanın devamını sağlayan unsur olmuştur. Sadabat Paktı 1979 yılına kadar hukuki varlığını devam ettirmiştir.

Exit mobile version